Thursday, December 07, 2006

Eagraíocht Ghaeilge Nua

Tá áthas orm an dea-scéal a a fhógairt anseo - eagraíocht Ghaeilge nua ar an bhfód. Agus na heagraíochtaí Gaeilge níos liónmhaire ná na cainteoirí cheana féin, b'fhéidir go mbeadh daoine ag cur na cruacheiste; canathaobh go bhfuil gá le ceann eile. Bhuel, ta bearna mhór aimsithe sa mhargadh - is chun freastal ar Bhéarlóirí a bheidh an cumann nua seo ann óir is léir go bhfuil faillí déanta le fada ag gluaiseacht na teanga ar an dtreibh thábhactach seo.

"Is iad na príomh-aidhmeanna atá ag an eagraíocht úrnua réabhlóideach ghnéasach seo ná:
An gramadach a shímpliú. Is léir nach féidir le lucht an Bhéarla fiú coinchcheap na dtuiseal a thuiscint. Mar sin ba chóir na tuisil go leir a ruaigeadh.

An litriú a shimpliú. Fadhb mhór is ea í litriú Bhéarla cruinn a mhúineadh do mhic leinn an lae inniu agus an teanga á scrios ag an téacsais. Ualach róthrom is ea é bheith ag iarraidh litriú ciotach casta na Gaeilge a bhrú orthu chomh maith. Tá réiteach simplí le fáil ón ár gcomharsana Gaelacha ar Oileán Mhanainn - 'sé sin litriú an Bhéarla a úsáid. Dayrhuck deeney knock keealvur un strataysh ay shin mahr guh will un changah son marv, ock kayn dockur, beg an gwaylgu fayn marv sar i vod.

An sean-litriú clasaiceach a thabhairt thar n-ais. Is dócha gurbh é an buille fealteach ba mheasa a tháinig anuas ar theanga ár sínsir ó aimsir Chromail ná an caighdeániú a deineadh ar an gcóras litrithe caoga bliain ó shin. Chuir an t-athrú amaideach seo an oiread san mearbhaill ar dhaoine gur iompaíodar i gcoinne na teanga agus níl ach an deargfhuath acu ar an nGaeilge ó shin i leith. Ní mór an seana-chóras a athbheochaint.

An Caighdeán a chur i bhfeidhm. Is dála Túr Bháibil ag an tír beag seo faoi láthair leis na canúintí uilig i nGaeilge atá ag cur an oiread san mearbhaill ar daltaí agus atá ag cothú easaontais agus faltanais i measc an phobail. Ba chóir cosc dlithiúil a chur ar na canúintí sa chóras oideachais agus sna meáin uilig.

Acht na dTeangacha a leathnú go dtí na canúintí. Ta cos ar bolg á imirt ar phobal na Gaeltachta ag an rialtas le caighdeán dothuigthe teoiriciúil. Tá sé thar am cothrom na féinne a thabhairt dóibh. Ba chóir go mbeadh leabhair scoile, áiseanna oideachais, páipéarachas oifigiúil, Eurofís agus Eastenders ar fáil i ngach Gaeltacht sa chanúint áitiúil.

An teanga a dhíthruailliú. Cuireann sé as go mór do lucht an Bhéarla focail béarla a chlos á spalpadh ó ghob an ghaeilgeora. Tá an teanga scriosta ag na téarmaí gallda seo. Caithfidh dlí a reachtú chun iachall a chur ar aon ghaeilgeoir atá i dteideal deontas a tharrac, bata scoir leictreonach a chaitheamh chun taifead a choimeád ar aon focail Bhéarla ina chuid cainte. Rachaidh an t-eolas seo go lárionad i mBáC agus beidh an deontas laighdaithe de réir mhéid an truailliú Béarla.

An Béarlachas a ruaigeadh. Tá an Béarlachas an bhagairt is mó don teanga inniu. Ba chóir rannóg stáit faoi leith a bhunú chun smacht a choimeád ar na Gaeilscoileanna agus ar na meáin atá ar a ndícheall i mbun an galar marfach seo a chraobhscaoileadh. Ní mór córas dianchinsearachta a chur i bhfeidhm láithreach bonn. Caithfidh na rialtais Éireannacha agus Breataineacha brú a chur ar an bpáipéar nuachta 'Chuckey our Law' tús áite a thabhairt don ghaelachas seachas don bhéarlachas.

Aibítir an IPA a mhúineadh sna bhunscoileanna. Is léir nach bhfuil gaeilgeoirí, go mórmhór muintir na gaeltachta in ann focail a fhuaimniú i gceart. Is scannalach an rud é, ní amháin nach dtuigeann siad 'bilabial fricatives,' 'Inflectional morphemes,' agus 'labiodental antonyms' ná nach féidir leo idirdhealú a dhéanamh idir 'diachronic' agus 'synchronic' ach nach bhfuil a fhios acu go bhfuil a leithéid de théirmíocht ann in aon chor. Ní mór foghraíocht a bheith mar ábhar sna scoileanna Gaeltachta go léir. Ansan beidh daoine in ann cúrsaí teanga a phlé go húdarásach leis na saoithe ar dailtíní.com

Sin agaibh é - réiteach simplí ar cheist chasta.

Sea, a chairde Béarlóirí, bígi linn, seasaimis an fód le chéile, gualainn ar ghualainn, sa bhearna bhaoil, in ám seo an ghátair. Saoraimis an Ghaeilge ó chrúcaí leathlámhacha an Gaeilgeora. Mar is AOIBHINN an teanga í. Seod luachmhar is ea í - ró-luachmhar le bheith fágtha ag fanaiticí agus faisistigh na gluaiseachta.

Má tá tuairimí agaibh, agus is cinnte go bhfuil, fé conas an teanga a shábháil, níl le déanamh agat ach cliceáil ar www.ersebyenglish/forum. Beidh failte le lucht na Gaeilge chomh maith fad is atáid sásta a dtuairimí a nochtadh tré mheán an Bhéarla."


Maith dom aon bhotúin san aistriúchán a dheineas ar leathanach baile na heagraíochta nua "Erse by English". Nuair a bhrúigh mé ar an gcnaipe 'Choose your language - Irish' - b'é an leathanach a tháinig anuas ná "Your search -- did not match any documents."

Uainn go léir anseo in #37 "Chetwynde Downs" - - - Slááán Tamall

FRC

1 comment:

aonghus said...

Go diail, ambaist.
Bhain sé seo gáire ó chroí asam, grma a Mhí. Bhí bagairt ann go rabhas ag éirí ró dhairíre ag dailtiní.com